Wieża widokowa w Birsztanach

Niemen jest nie tylko największą, ale też najlepiej utrwaloną w pieśniach i legendach oraz opisaną od najdawniejszych czasów przez kronikarzy litewską rzeką. Do dziś powstają legendy o jej zakolach, archeolodzy nie są w stanie odpowiedzieć na pytanie „jak powstały?”. Naukowcy twierdzą, że zakola są zjawiskiem charakterystycznym nie tylko dla Litwy, ale też wszystkich obszarów występowania krajobrazu polodowcowego. Rzeka, poszukując najkrótszej drogi do Bałtyku, wykonała ogromną pracę rzeźbiarską. Niejednemu podróżnikowi „staruszek” Niemen zawrócił w głowie swoimi dolinami, wysokimi zboczami, parowami, odkrywkami, cyplami. Ci, którzy chcą zobaczyć stworzone przez Niemen piękno natury powinni wznieść się do góry balonem na ogrzane powietrze, samolotem, paralotnią lub po prostu zostać ptakiem. Jedynie będąc na wysokości można zrozumieć całe piękno i czar otaczającego krajobrazu. Jest on dziełem natury, stworzonym we współpracy z człowiekiem. 

Piękny widok na Niemen roztacza się też z jego zboczy o wysokości od 30 do 70 metrów. Takie różnice wysokości na Litwie są dość rzadkie. Widok ze zboczy niekiedy zapiera dech w piersiach i pozostawia niezapomniane wrażenia. Zawsze jednak rodzi się pytanie: „Jak obejrzeć krajobraz bez unoszenia się w powietrze, jak okazać się niejako między dwoma Niemnami?” 

By poczuć się jak ptak i poznać różnorodność krajobrazu, trzeba wejść na wieżę widokową w Birsztanach – najwyższą na Litwie.

Miejsce na wieżę wybrano jeszcze w 1997 roku, gdy Rząd Litwy zatwierdził plan Parku Regionalnego Zakoli Niemna. Plan stanowi podstawowy dokument, określający środki ochrony, uporządkowania i należytego użytkowania tego wyjątkowego obszaru. Już wtedy pojawiła się kwestia wieży widokowej, z której każdy mógłby obejrzeć okolice. Na miejsce pod wieżę wybrano wychodnię Škėvonys, mało zurbanizowany teren, na wysokości 92 m nad poziomem morza. W odległości 240 metrów płynie Niemen, po stronie południowo-wschodniej jest otwarte pole, obok znajduje się las, roztacza się panorama Birsztan, doliny Niemna, a w odległości 900 metrów mieszczą się gospodarstwa jednozagrodowe (obecnie jest to teren Birsztan). 

Punkt widokowy znajduje się na wysokości 45 m, wysokość samej wieży wynosi 55 m. Jako że wejście na taką wysokość będzie trudne, urządzonych zostanie sześć punktów postojowych. Naprzeciwko wieży jest miejsce na wypoczynek i stoisko, które będzie zapoznawać z krajobrazem Parku Regionalnego Zakoli Niemna. Konstrukcja metalowa wieży zostanie „ubrana” w płyty z modrzewia z okienkami w kształcie trójkąta. Będzie sprawiać wrażenie kaplicy słupowej, symbolizując jednocześnie gwiazdozbiory na sklepieniu niebieskim. Prostokątna wieża o gładkich ścianach, zwieńczona ażurowym daszkiem kontynuuje tradycje litewskiej architektury obronnej, swoim kształtem przypomina wieże dawnych zamków drewnianych oraz nawiązuje do późniejszej architektury dzwonnic kościelnych. Poza kapliczką słupową może być porównana do wizerunku Drzewa Świata. Ożywiające wieżę otwory – małe okienka, przez które wpada światło i które służą do oglądania krajobrazu, stanowią jakby wzory, zaczerpnięte z drzeworytnictwa.

Zleceniodawcą tej najwyższej na Litwie wieży w Birsztanach jest Państwowy Urząd ds. Obszarów Chronionych, autorem projektu jest UAB „Prosfera” oraz architekt Donatas Malinauskas, prace wykonuje UAB „Empower-Fidelitas”. 

Odpowiedzi na najczęście zadawane pytania o wieży widokowej w Birsztanach

N.Z.P.

1. Kiedy mogę odwiedzić wieżę widokową w Birsztanach?
Godziny otwarcia wieży różnią się w zależności od pory wschodu i zachodu słońca.

2. Jak dostać się na wieżę widokową w Birsztanach?
Ponieważ wieża znajduje się w obszarze chronionym o szczególnym krajobrazie - Parku Regionalnym Zakola Niemna, możliwości infrastrukturalne są mocno ograniczone, dlatego najwygodniej jest dotrzeć do niej pieszo lub rowerem.
Miejsca parkingowe znajdują się na parkingach w pobliżu restauracji „Seklytėlė” – stąd spacer do wieży zajmie mniej niż 10 minut.
Specjalne wycieczki samochodem elektrycznym na wieżę organizuje firma „Birštonas Tours”. Dodatkowe informacje są dostępne tutaj.

3. Ile kosztuje zwiedzanie wieży?
Zwiedzanie wieży widokowej w Birsztanach jest bezpłatne. Zapraszamy jednak do zakupu dobrowolnego biletu wstępu i wsparcia obszaru chronionego wiadomością SMS (wyślij wiadomość o treści NKRP na numer 1860).

4. Czy wieża jest dostępna dla osób o specjalnych potrzebach?
W wieży nie ma windy.

5. Co zobaczę z tarasu widokowego wieży?
Po pokonaniu 300 stopni wieży otwiera się przed zwiedzającymi szczególne zjawisko naturalne - pętle największej rzeki Litwy - Niemna. Niemen widać z obu stron, jakbyśmy byli między dwoma Niemenami. Do tej pory krajobraz zakoli Niemna można było zobaczyć tylko startując balonem, paralotnią lub na fotografiach, ale teraz można go podziwiać także z wieży. W pobliżu las, widać panoramę Birsztan, dolinę Niemna.
Ośrodek oferuje mnóstwo atrakcji i innych rozrywek dla całej rodziny. Więcej informacji można znaleźć na stronie internetowej www.visitbirstonas.lt